Vooroordelen begrijpen

Van categorieën tot discriminatie…

Categorieën

Ons brein brengt graag orde in nieuwe informatie. Afhankelijk van onze cultuur, opvoeding en persoonlijke ervaringen maken we categorieën aan, waarin we nieuwe informatie op basis van bepaalde criteria (kleur, vorm, statuut…) klasseren. Dat maakt ons leven een stuk gemakkelijker!

bv. In mijn hoofd bestaat een categorie met het label ‘moslim’

Stereotypes

Op basis van die categorieën vormen we ons ideeën waarvan we denken dat ze voor de hele categorie, de hele groep mensen gelden. Soms zit daar een grond van waarheid in, soms niet. In ieder geval houden ze geen rekening met individuele verschillen.

bv. Alle moslims hebben een baard en bidden vijf keer per dag

Vooroordelen

Een stereotype wordt een vooroordeel als je er een waardeoordeel aan toekent en er een (vaak negatieve) emotie mee verbindt. De samenleving en de groep waartoe je behoort spelen daarbij een grote rol.

bv. Mannen met een bruine huid, donkere ogen en een lange baard zijn moslimfundamentalisten, mogelijk terroristen, en dat zint me niet

Discriminatie

Vooroordelen zijn heel normaal, want ze zijn een product van de manier waarop ons brein en onze samenleving georganiseerd zijn. Ze zijn onvermijdelijk. Maar tegelijkertijd vormen ze ook de voedingsbodem voor discriminatie.

bv. Met donkere mannen die een baard hebben wil ik niet samenwerken

“Itnan Fi Wahed” – Portrait – © Mohamed AREJDAL – Marokko 2009

Meerdere doelgroepen

We bieden verschillende formules aan voor studenten, begeleiders, leraars en elke groep van goede wil die interesse heeft voor de kwestie ‘vooroordelen’.

Wij passen ons programma aan in functie van de doelstellingen en de verwachtingen van de deelnemers. Wenst u een opleiding te volgen om activiteiten te leiden in een klas of in een jeugdbeweging? Of wil u uw werkomgeving bewuster maken? Of wil u praktische acties ondernemen om komaf te maken met vooroordelen? Wat ook uw noden zijn, wij kunnen met u een traject uitwerken dat beantwoordt aan uw situatie.

Interesse? Laat het ons weten!

Verwerven van kennis

Na afloop heeft de deelnemer aan de opleiding tot animator volgende kennis verworven:

hij kent de begrippen vooroordeel, stereotiep, discriminatie
hij kent de belangrijkste cognitieve mechanismen die aan de basis liggen van voorstellingen die tot vooroordelen leiden
hij kent de belangrijkste sociologische mechanismen die leiden tot vooroordelen en discriminatie
hij kent de principes van het automatische hersenfunctioneren bij vooroordelen
hij kent de principes van wisselen tussen de automatische mentale modus en de adaptatieve mentale modus
hij kent en begrijpt de impact van vooroordelen op slachtoffers maar ook op de drager van vooroordelen
hij kent de strategieën die men wel of niet moet gebruiken om een dialoog over vooroordelen aan te gaan

Wat vinden de deelnemers ervan?

Ik heb het altijd belachelijk gevonden iemand te beoordelen op zijn afkomst, cultuur of andere zaken. Toch denk ik dat iedereen vooroordelen heeft tegenover anderen. Ik heb mijn eigen vooroordelen in vraag leren stellen. We worden er echt van bewust hoe vooroordelen aanwezig zijn in ons onderbewuste.

Simon, 2012

Het spreekt voor zich dat sommige vooroordelen anekdotisch zijn en eerder humoristisch, maar andere zuiver onrechtvaardig. Net omwille van die vooroordelen wil ik actie ondernemen om iedereen te leren kennen en te respecteren. Als toekomstig journalist zie ik het als mijn taak om strijd te voeren tegen elk vooroordeel en stereotype tover minderheden die er het slachtoffer van zijn.

Alexandra, 2012

Door deze opleiding zijn we ons bewust geworden van het natuurlijke aspect van stereotypes. We kunnen ons er niet van ontdoen, maar we moeten er wel aandacht aan besteden om de nefaste effecten te vermijden van discriminerend gedrag. Het is moeilijk om dit complexe thema aan te boren, want je moet er steeds op letten zelf geen aanstoker te zijn van stereotypes en vooroordelen.

Maureen, 2013

De opleiding heeft mij bewust gemaakt van de cognitieve mechanismen die werken bij een vooroordeel. Door de praktische oefeningen kan je ze concreet toegepast zien. Eenmaal ik die mechanismen begrepen had, had ik een beter zicht op wat zich in mijn hoofd afspeelde bij een ongekende en hinderlijke situatie. De opleiding heeft mij de tools gegeven om zo goed als mogelijk om te gaan met die mechanismen.

Eva, 2013

Als deelnemer heb ik beseft hoe moeilijk het is om iemand die vol vooroordelen zit van gedacht te doen veranderen. Nu tracht ik niet langer om iemands mening bij te sturen, maar ik discuteer eerder over de reden waarom deze persoon er dergelijke mening op nahoudt.

Robert, 2013

Verwerven van knowhow en sociale vaardigheden

Na afloop heeft de deelnemer aan de opleiding tot animator volgende vaardigheden verworven:

hij kan vooroordelen bij zichzelf en bij anderen identificeren
hij kan de intensiteit van het vooroordeel inschatten
hij kan de bestudeerde instrumenten en methoden gebruiken om de drager van vooroordelen tot meer nuance, relativering, nieuwsgierigheid en reflectie over het onderwerp van zijn vooroordeel te brengen
hij kan de informatie waarover hij beschikt gebruiken om een intelligente dialoog aan te gaan met de drager van vooroordelen
hij kan de kalmte bewaren wanneer hij met vooroordelen geconfronteerd wordt