Onze capaciteit om het toerental van onze emoties nodeloos op te voeren, is bijzonder sterk. In eindeloos tobben en analyseren zijn we goed getraind. Deze verwoede pogingen om vat te krijgen op angsten of frustraties brengen echter geen zoden aan de dijk.

Het lichaam, feilloze barometer

“Mindfulness is een manier om deze nega- tieve spiralen een halt toe te roepen”, zegt Sybille Decoo, mindfulnesstrainer en therapeut. “Door je aandacht in het huidige moment te brengen, onderbreek je het on- derdrukken of het voeden van denken en voelen. Je observeert je gevoelens en gedachten zonder oordeel, zonder ingrijpen. Je erkent wat er is. Ons lichaam is een feilloze barometer. Je aandacht verleggen naar je lichaam brengt je onmiddellijk in het huidige moment, want het bevindt zich per de nitie in het hier en nu.”

Een oud pad in een bos

Meditatie- en concentratietechnieken zijn eeuwenoud. Zelfs de Boeddha, Siddhartha Gautama, beweerde 2500 jaar geleden ‘slechts een oud pad in het bos te hebben ontdekt’. Niets nieuws onder de zon, dat is ook het uitgangspunt van Mindfulness. Want Mindfulness is een vermogen oefenen dat reeds in ons aanwezig is: het vermogen om te zijn. “Toch is Mindfulness geen relaxatie- of concentratietechniek”, legt Sybille Decoo uit, zonder afbreuk te willen doen aan de waarde van die praktijken. “Mindfulness is aandachtstraining, een techniek van opmerkzaamheid, die leert zijn met wat is. Ze laat alle gewaarwordingen toe en drukt ze niet krampachtig weg. Ze laat het streven varen, zelfs het streven naar ontspanning. Mindfulness erkent onrust, pijn of negatieve gedachten en leert er heilzaam mee om te gaan. De paradox is dat rust kan voortkomen uit het één-zijn met onrust. Wanneer we spanning ervaren en pogingen doen om te ontspannen, is de kans groot dat de zee eerder woeliger wordt dan kalmer.”

Het verleden is niet meer, de toekomst nog niet

De notie van het huidige moment staat bij mindfulness centraal. “Het nu is het enige waar je zeker van bent”, verduidelijkt Sybille Decoo. “Het verleden bestaat niet meer en de toekomst is nog niet. Met herinneringen aan het verleden of projecties over de toekomst in gevecht gaan of er zich in verliezen, doet ons voorbijgaan aan de helende en creatieve mogelijkheden van het nu. Een voorbeeld? Een persoon die herstelde van een depressie voelde naar aanleiding van een onaangenaam telefoontje angst opkomen. ‘Ik glijd weer af naar een depressie’, concludeerde zij. In werkelijkheid koppelde ze een beeld uit het verleden, haar depressie, aan een huidig moment van somberheid en projecteerde dit naar de toekomst. Door interpretaties toe te voegen aan haar somberheid, bracht ze zichzelf in een negatieve spiraal. Terwijl ze op dat eigenste ogenblik niet depressief was, hoogstens bezorgd het te worden. De depressie uit het verleden was achter de rug en de toekomst bestond nog niet. Haar ervaring te zien zoals ze werkelijk was, bracht openheid van geest en meer lichtheid. Op die manier kan mindfulness terugval in depressie en stressopbouw helpen voorkomen.

In het beleven van het nu valt er veel vrijheid te rapen. Piekeren, analyseren en scenariodenken vergen veel energie en geven ons de valse indruk controle uit te oefenen, maar dat is een illusie, want onze gedachten vormen zich vaak op basis van gewoontepatronen. We verliezen uit het oog dat de werkelijkheid vaak onvermoed te hulp schiet, dat in de ruimte buiten onze gedachten zich vaak een oplossing aanbiedt. Dit eenvoudige vermogen om in het moment te zijn, schept ruimte voor onze creatieve bronnen en intuïtieve wijsheid.”

Mindfulness als techniek

Mindfulness is een techniek én de vrucht van de toepassing ervan, een levenswijze. Het trainingsprogramma bestaat uit acht wekelijkse sessie van 2,5 uur, aangevuld met dagelijkse individuele oefeningen.

Een uitnodiging om het gevecht met emoties, gedachten en pijn te staken door er milde, niet-oordelende aandacht aan te schenken. Ontwikkelen van lichaamsgewaarzijn en stabiliseren van de aandacht in het hier en nu.

Open en waarachtig leren communiceren. De menselijke communicatie is vaak een stressfactor of -situatie. Mindfulness toont de weg naar een leven in echtheid.

Verdere oefening.

Mindfulness…

…is zeer eenvoudig, een inherent menselijk vermogen dat voor iedereen toegankelijk is.

…werd ontwikkeld op basis van wetenschappelijk medisch onderzoek en de baten werden statistisch geconstateerd.

…kan zowel in een klinische context als in organisaties en bedrijven toegepast worden.

…schept vrijheid. De erkenning van gevoelens en gedachten maakt vrij van negatieve emoties, zonder ze weg te drukken of te voeden.

…stopt de negatieve spiraal van het krampachtige scenariodenken. Het brengt openheid van geest, waardoor zich onvermoed oplossingen kunnen aandienen.

…resulteert in ontspanning, niet als een krampachtig nagestreefd doel, maar als de vrucht van de aandacht voor het nu.

…bevordert de creativiteit omdat de aandacht voor het nu zich ontdoet van beperkende gewoontepatronen.

…opent de weg voor andere soorten wijsheid dan de verstandelijke.

– Mindfulness veronderstelt een sterke bereidheid om zich de technieken eigen te maken. De baten van het model kunnen enkel ontdekt worden via oefening, niet via lectuur of mondelinge overdracht.

– Mindfulnessaanbrengenis niet aangewezen bij mensen die in een acute depressie verkeren. Zij hebben wellicht niet de energie om dagelijks te oefenen, en de confrontatie met een groep die dankzij regelmatige oefening positieve resultaten boekt, kan het negatieve denken over zichzelf versterken.