Vluchtelingen, hulpbehoevenden of supermensen?

Gisteravond werden op het RTL-journaal de resultaten bekendgemaakt van een peiling die georganiseerd werd door RTL, La Dernière Heure en iVox. De peiling ging over de manier waarop de Belgen naar vluchtelingen kijken. De onderliggende bedoeling van de bevraging was mensen aan te zetten om te helpen. De vraag luidde: “Voelen wij ons betrokken? En zo ja, wat kunnen we dan doen?”

Het initiatief verdient natuurlijk alle lof maar tegelijk kan je je vragen stellen bij het beeld dat de journalisten gebruikten. Waarom wordt de hulp aan vluchtelingen in het land van aankomst geïllustreerd aan de hand van Europeanen die rechtstaan, terwijl ze de hand reiken aan vluchtelingen die op de grond zitten? Vluchtelingen hebben hun huis verlaten omwille van onveiligheid en geweld, hebben alles achtergelaten, hun huis, familie, vrienden, cultuur, geschiedenis, alles wat ze kenden. Samen met een paar familieleden zaten ze bij elkaar gepropt op een boot, in een bus, in een vliegtuig, in omstandigheden die op elk moment een gevaar voor hun leven konden betekenen. Vluchtelingen moesten soms door prikkeldraadversperringen geraken, moesten voorbij politieversperringen, hebben honderden kilometers afgelegd naar een onbekende bestemming om hun kinderen een betere toekomst te bieden. Die vluchtelingen dus, zou u die zittend op de grond in beeld brengen, hulpeloos? Terwijl wij zouden rechtstaan?

Uiteraard is dat een begrijpelijk beeld: hulpverlening doet altijd denken aan een asymmetrische relatie tussen degene die helpt en degene die hulp nodig heeft. Maar moeten we niet juist verder denken, zeker wanneer het onze taak als journalisten is om dieper te graven? Wanneer we die vluchtelingen ‘helpen’, helpen we dan mensen omdat we vinden dat ze ‘kleiner’ zijn dan ons en dat we ze moeten helpen groeien door hen de hand te reiken? Of helpen we onszelf door de waarden te verdedigen die ons zo nauw aan het hart liggen en die we graag overal toegepast zouden zien? Handelen we niet vooral in naam van een gedeeld mens-zijn? Misschien kunnen we onze beeldvorming bijsturen door eerst onze bedoelingen in vraag te stellen.

RTL INFO 19H (27 augustus 2015)

CÉLINE PRÉAUX